کارگر و کارفرما در مقابل یکدیگر یک سری حقوق و مزایایی دارند که باید نسبت به یکدیگر رعایت کنند در ابتدا لازم است که با قرارداد کار و انواع آن آشنا شویم و بعد از آن به حقوق تکالیف کارگر و کارفرما در مقابل یکدیگر بپردازیم
قرارداد کار
- قرارداد کار عبارت است از توافقی که به موجب آن کارگر در قبال دریافت حق السعی یعنی مزد کاری را برای مدت موقت یا دائم برای کارفرما انجام می‌دهد که ویژگی‌های قرارداد کار عبارت است از
- مشروعیت مورد قرارداد موضوع قرارداد باید قانونی و شرعی باشد
- معین بودن موضوع قرارداد کاری که کارگر باید انجام دهد باید به طور دقیق مشخص شود
- عدم ممنوعیت قانونی و شرعی طرفین نباید از انجام کار مورد نظر قانوناً یا شرعاً منع شده باشند
- محتوای قرارداد کار نوع کار یا حرفه‌ای که کارگر باید به آن اشتغال یابد، باید در قرارداد کار ذکر شود
- حقوق یا مزد و مواردی که راجع به آن توافق شده است
- ساعت کار تعطیلات و مرخصی‌ها
- محل انجام کار محل شرکت
- تاریخ انعقاد و مدت قرارداد در صورتی که کار برای مدت معین باشد
- دوره آزمایشی معمولا در قرارداد کار معمولا بین یک تا یه ماه را کارفرما برای دوره آزمایشی در نظر می‌گیرد تا کارگر مشغول به کار شود و بعد از آن قرارداد کار برای مدت دائم یا مدتی موقت را بین یکدیگر منعقد می‌کنند که معمولاً این دوره آزمایشی با حقوق می‌باشد
انواع قرارداد کار
قراردادهای کارمزدی
قرارداد کار کارمزدی یکی از انواع قراردادهای کار است که بر اساس آن کارگر برای انجام مقدار کار مشخص که از نظر کمی قابل اندازه‌گیری یا شمارش باشد مزد دریافت می‌کند در این نوع قرارداد مزد بر اساس واحد کار تعیین پرداخت می‌شود نه بر اساس زمانی که صرف شده است برای انجام کار
نکات حقوقی مهم در قرارداد کار کارمزدی
- باید میزان کار و نحوه محاسبه مزد به طور دقیق در قرارداد ذکر شود
- حقوق و مزایایی مانند سنوات عیدی و مرخصی باید مشخص باشند
- در صورتی که کارگر بر اساس ساعت کار کند به آن کارمزد ساعتی گفته می‌شود
قراردادهای مزد ساعتی
قرارداد مزد ساعتی یکی از انواع قراردادهای کار است که در آن پرداخت مزد بر اساس تعداد ساعات کاری انجام شده توسط کارگر صورت می‌گیرد این نوع قرارداد معمولاً برای مشاغلی استفاده می‌شود که نیاز به انعطاف پذیری در ساعت کاری دارند یا وقتی که کار به صورت پاره وقت انجام می‌شود
نکات حقوقی مهم در قرارداد مزد ساعتی
- تعیین دقیق ساعت کاری باید تعداد ساعت کاری و نحوه محاسبه مزد به طور دقیق در قرارداد کار ذکر شود
- قانون کار تمامی شرایط مندرج در قرارداد باید مطابق با قانون کار باشد و حقوق کارگر را تضمین کند
- بیمه در صورتی که قرارداد بیمه‌دار باشد کارفرما موظف است حق بیمه کارگر را پرداخت کند
حقوق اصلی کارگر
کارفرما در مقابل کارگر یک سری وظایف دارد که عبارت است از
- بیمه کارگران باید تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی قرار گیرند که شامل بیمه درمانی بازنشستگی بیکاری و حوادث ناشی از کار است
- امنیت شغلی حمایت از کارگران در برابر اخراج‌های بی‌دلیل و فراهم کردن شرایط مناسب برای ادامه کار
- محیط کار مناسب تامین شرایط کاری ایمن و بهداشتی برای کارگران
- حمایت‌های قانونی حمایت از کارگران در برابر هرگونه تبعیض آزار و اذیت و سوء استفاده در محیط کار ضمانت‌های اجرایی این حقوق و وظایف یک سری ضمانت‌های کیفری و یک سری ضمانت‌های حقوقی دارد که عبارت است از ضمانت‌های کیفری در صورت تخلفاتی مانند عدم پرداخت حق بیمه کارفرما ممکن است با ضمانت‌های کیفری مواجه شود
- ضمانت‌های حقوقی کارگران می‌توانند درصد نقض حقوق خود از طریق مرجع قانونی اقدام به طرح شکایت کنند مسئولیت‌های کارگر کارگران نیز مواظب رعایت قوانین و مقررات کارگاه و انجام وظایف محوله که در قرارداد کار ذکر گردیده است هستند در صورت تقصیر یا قصور در انجام وظایف کارگر ممکن است مسئولیت‌های مدنی یا کیفری داشته باشد
- عیدی و پاداش کارگران معمولا در پایان سال مالی حق دریافت عیدی و پاداش دارند
- ساعات کاری و استراحت قانون کار حداکثر ساعت کاری و حداقل زمان استراحت روزانه و هفتگی را تعیین کرده است
حقوق کارفرما
در حقوق ایران به مجموعه‌ای از اختیارات و مسئولیت‌های اشاره دارد که قانون کار برای کارفرمایان در نظر گرفته است این حقوق به منظور ایجاد تعادل و عدالت در روابط کاری و حمایت از حقوق هر دو طرف قرارداد کار تعریف شده‌اند
کارفرما به شخص حقیقی یا حقوقی گفته می‌شود که کارگر به درخواست او و در مقابل دریافت مزد کار می‌کند حقوق اصلی کارفرما انتخاب کارگر کارگرانی را که مایل به استخدام آنها است انتخاب کند
تعیین شرایط کار کارفرما می‌تواند شرایط کاری مانند ساعت کار نوع کار و محل کار را تعیین کند
نظارت ارزیابی کارفرما حق دارد بر عملکرد کارگران نظارت داشته باشد و کار آنها را ارزیابی کند
موظف است مزد و سایر مزایای کارگران را به موقع پرداخت کند
تامین امنیت و بهداشت کار کارفرما باید محیط کاری ایمن و بهداشتی را برای کارگران فراهم کند
بیمه کارگران کارفرما موظف از کارگران را بیمه کند و حق بیمه آنها را پرداخت نماید که در صورت تخلف از قوانین کار کارفرما ممکن است به ضمانت‌های کیفری و حقوقی مواجه باشد
عدم بیمه کردن کارگران کارفرمایان باید کارگران خود را بیمه کنند و در صورت عدم انجام این وظیفه ممکن است به جریمه نقدی محکوم شوند
مسئولیت در قبال حوادث ناشی از کار کارفرما در صورتی که در استخدام تامین تجهیزات و نظارت بر کار کارگران کوتاهی کند و این امر منجر به حادثه شود مسئولیت کیفری خواهد داشت
اعطای پاداش و مزایا کارفرما می تواند به کارگرانی که عملکرد برجسته ای دارند پاداش و مزایای اضافی اعطا کند این مورد کاملا در اختیار کارفرما است و هیچ الزام قانونی در مورد آن وجود ندارد و با اختیار خود می تواند اعطا کند.
سوالات متداول
تصمیم گیری در مورد ساختار سازمانی کار با چه کسی می‌باشد؟
تصمیم گیری در مورد ساختار سازمانی کارفرما حق دارد در مورد ساختار و سیاست‌های سازمانی تصمیم‌گیری کند
به کارگیری اجباری چه ضمانت اجرایی دارد؟
به کار گرفتن افراد به صورت اجباری ممنوع است و در صورت اثبات کارفرما می‌تواند به حبس یا جریمه نقدی محکوم شود