آیا وصیت برای حمل یا جنین ممکن است 

وصیت برای حمل و جنین موضوعی می‌باشد که در قانون مدنی به آن اشاره شده است، اما ابتدا لازم است که با وصیت و ماهیت آن و شرایط آن آشنا شویم تا بتوانیم به سوال مربوط به وصیت برای حمل یا جنین پاسخ بدهیم.

وصیت

تعیین تکلیف شخص نسبت به اموال یا امورش برای بعد از وفاتش می‌باشد وصیت عمل حقوقی است که آثار آن معلق به فوت است.

اقسام وصیت

اقسام اصلی وصیت عبارت است از

• وصیت تملیکی به معنی تملیک مال به شخصی برای بعد از فوت است. شخص وصیت کننده را موصی و شخصی را که به نفع او وصیت شده موصی له و مالی را که مورد وصیت قرار گرفته است موصی به گویند
• وصیت عهدی یا وصایت ایجاد تعهد برای شخصی برای بعد از فوت موصی یعنی شخصی برای بعد از فوت خود وصیت کند و تعهداتی را مبنی بر سرپرستی فرزندان محجورش یا اداره امور و اموالش یا انجام وصایای مالی اش بر عهده اشخاص گذارد شخص وصیت کننده را موصی و شخصی را که به واسطه این وصیت متعهد شده است وصی گویند البته در قانون مدنی بیان شده است که وصی فقط تا زمانی می‌تواند وصیت را رد کند که موصی زنده است

زمان تملیک و لزوم در وصیت تملیکی

• باید توجه داشت که در وصیت تملیکی موصی به موصی له منوط است به قبول وصیت از ناحیه موصی له بعد از فوت موصی
• لزوم وصیت و غیرقابل رد شدن وصیت منوط است به قبول وصیت و قبض موصی به از ناحیه موصی له بعد از فوت موصی

اهلیت در وصیت

• اهلیت موصی له در این خصوص موارد زیر قابل توجه است
• اگر موصی له صغیر یا مجنون باشد رد یا قبول وصیت با ولی قیم او خواهد بود
• ولی اگر موصی له سفیه باشد خود او می‌تواند وصیت را قبول کند زیرا تملک مجانی و صرفاً نافع است
• موصی له باید نسبت به موضوع وصیت دارای اهلیت تملک یعنی اهلیت تمتع باشد یعنی این اهلیت را داشته باشد که مال منقول و غیرمنقول به نام او در بیاید

اهلیت وصی

وصی باید دارای اهلیت باشد البته صغیر یا هر محجور دیگری را می‌توان به اتفاق یک نفر فرد کبیر یعنی فرد بزرگتر وصی قرارداد در این صورت اجرای وصایا با شخص بزرگتر خواهد بود تا اینکه شخص صغیر به بلوغ و رشد برسد که پس از آن با هم به اجرای وصایا مبادرت می‌ورزند

قائم به شخص بودن وصیت

• در این خصوص باید توجه داشت که قانون درباره تنظیم وصیت نامه توسط وکیل ساکت است و بنابراین در قانون چنین امری پیش‌بینی نشده است با وجود این بنا بر نظر برخی از اساتید وصیت امری قائم به شخص نیست و تنظیم آن از وکیل هم پذیرفته است البته در این خصوص باید توجه داشت که اگر این نظر را بپذیریم باز هم استثنائاً تنظیم وصیت‌نامه رسمی یعنی وصیت‌نامه‌ای که موصی در دفترخانه می‌نویسد و امضا می‌کند از جانب وکیل پذیرفته است گرچه قانون در این خصوص ساکت است اما بنا بر نظر فوق وکیل موصی می‌تواند در دفترخانه حاضر شود و وصیت‌نامه رسمی تنظیم کند
• تنظیم وصیت‌نامه خودنوشت یعنی وصیت نامه‌ای که موصی با دست خط خود می‌نویسد و در آن تاریخ درج می‌کند و امضا می‌کند از وکیل پذیرفته نیست بلکه این وصیت‌نامه باید با دست خط خود موصی نوشته و توسط خود موصی امضا شود
• تنظیم وصیت نامه سری یعنی وصیت نامه‌ای که موصی می‌نویسد و امضا می‌کند و در دفتر ثبت امانت می‌گذارد از وکیل پذیرفته نیست چرا که باید توسط خود موصی امضا شود توجه داشته باشید که این وصیت‌نامه بر خلاف وصیت‌نامه خودنوشت لازم نیست به دست خط خود موصی باشد اما باید به امضای خود موسی برسد

اوصاف موصی له

موصی له باید اوصاف زیر را داشته باشند

• موجود باشد یا آنکه حمل یعنی جنین باشد باید توجه داشت که اگرچه وقف و برقراری حق انتفاع یا همان حبس به نفع معدوم به تبع موجود ممکن است یعنی اگر الان موجود نیست باید در آینده موجود باشد اما وصیت به نفع معدوم به تبع موجود صحیح نیست و وصیت فقط به نفع موجود قابل انشا می‌باشد یعنی باید آن شخص موجود باشد تا بتوان برای آن وصیت نوشت نمی‌شود برای کسی که هنوز موجود نیست نمی توان وصیت نوشت، بتواند مالک آنچه که به نفع او وصیت شده بشود یعنی اهلیت تمتع از آن مال را داشته باشد برای مثال نمی‌توان برای اتباع خارجه نسبت به املاک مزروعی وصیت کرد چون اتباع خارجه امکان اینکه مال غیر منقول در ایران داشته باشند را ندارند
• موصی له می‌تواند مسلمان یا کافر باشد بنابراین موصی می‌تواند به نفع مسلمان یا کافر وصیت کند هرچند که موصی مسلمان باشد برخلاف ارث که همانطور که بیان شد کافر از مسلمان ارث نمی‌برد
• قتل موصی توسط موصی له تاثیری در وصیتی که به نفع او شده است ندارد
• موصی له می‌تواند ورشکسته باشد در این صورت قبول وصیت با خود موصی له ورشکسته است و قبض مال مورد وصیت با مدیر تصفیه است موصی له ممکن است واحد یا متعدد باشند در صورت تعدد موصی له اصل بر این است که موصی به بین همگی آنان مساوی تقسیم شود مگر آنکه موصی خلاف آن را مقرر کرده باشد

آیا وصیت برای حمل یا جنین ممکن است

• به نفع جنینی می‌توان وصیت کرد که نطفه او در زمان انشای وصیت منعقد شده باشد حتی اگر از انعقاد نطفه یک روز گذشته باشد
• قبول چنین وصیتی از جانب ولی یا امین موقت او صورت می‌گیرد البته باید توجه داشت که تملک موصی به توسط او منوط به این است که زنده به دنیا بیاید یعنی تا زمانی که زنده به دنیا نیامده باشد موصی به، به تملک او در نمی‌آید

تاثیر سقط جنین در سرنوشت وصیت

سقط جنینی که به نفع او وصیت شده است ممکن است به یکی از دو صورت زیر باشد

• سقط طبیعی است در این صورت نه جنین از وصیت برخوردار می‌شود و نه ورثه او زیرا وصیت باطل می‌شود
• سقط ناشی از جرم باشد در این صورت موصی به، به ورثه جنین می‌رسد البته اگر در نتیجه جرم صورت گرفته ورثه جنین ممنوع از ارث نباشد برای مثال اگر مادر جنین خود با خوردن داروهای سقط کننده اقدام به سقط جنین کرده باشد وصیت به وی نمی‌رسد

سوالات متداول