مرد میتواند بدون دلیل همسر خود را طلاق دهد اما در صورت طلاق شرایطی وجود دارد که مرد ملزم به انجام آن شرایط و تکالیف میگردد که در این مقاله به تمامی این موارد میپردازد، ابتدا لازم است در مورد طلاق صحبت کنیم و شرایط و موارد آن را بدانیم
طلاق
طلاق، متداولترین راه انحلال نکاح دائم است در مورد طلاق باید توجه داشت که طلاق یک واقعه حقوقی است که انشای آن بدون صیغه مخصوص و حضور دو مرد عادل باطل است حضور دو شاهد مرد عادل صرفاً از شرایط اثبات طلاق نیست بلکه از شرایط ثبوت طلاق نیز هست یعنی بدون حضور آنها اصلاً طلاقی حاصل نمیشود. همانطور که میدانید طلاق فقط در مورد نکاح دائم موضوعیت دارد و در نکاح موقت راه ندارد.
درخواست طلاق از جانب مرد
- در این خصوص باید توجه داشت که با توجه به آنکه مرد در هر صورت میتواند همسر خود را طلاق دهد اگر مردی بدون رجوع به دادگاه همسر خود را با رعایت شرایط ماهوی طلاق مانند طهر طلاق دهد طلاق او صحیح است و تمام آثار طلاق را بر جای میگذارد ولی در دفاتر طلاق قابل ثبت نیست زیرا دفاتر طلاق طلاقی را میتوانند ثبت کنند که دارای حکم طلاق یا گواهی عدم امکان سازش باشد
- در خصوص درخواست طلاق از جانب مرد محدودیت وجود ندارد مرد میتواند در هر زمانی از دادگاه تقاضای صدور گواهی عدم امکان سازش جهت طلاق را بنماید البته ثبت طلاق منوط به آن است که مرد حقوق مالی زوجه را بپردازد یا آنکه زن در خصوص حقوق مالیاش رضایت دهد یا آنکه مرد حکم اعسار دریافت کند و در نتیجه از پرداخت یکباره حقوق مالی زن معاف شود
- مردی که بدون دریافت گواهی عدم امکان سازش همسر خود را طلاق داده و در نتیجه دفاتر طلاق این طلاق را ثبت نمیکنند میتواند برای ثبت این طلاق به دادگاه خانواده مراجعه کرده و دادخواست اثبات طلاق دهد
- اگر مردی بدون رجوع به دادگاه و در نتیجه بدون ثبت همسر خود را طلاق دهد اگرچه طلاق او صحیح و دارای تمام آثار قانونی است اما عمل این مرد دارای جنبه کیفری و مستحق مجازات میباشد که در ماده ۴۹ قانون حمایت از خانواده مصوب ۱۳۹۱ بیان گردیده است
شرط تنصیف دارایی زوج
- در جواب این سوال که آیا مرد میتواند بدون دلیل همسرش را طلاق دهد باید پاسخ داد که بله مرد هر زمانی که بخواهد میتواند همسر خود را طلاق دهد اما در این صورت مرد باید کلیه حقوق مالی زوجه را بپردازد که یکی از این شرایط شرط تنصیف دارایی زوج میباشد بدین معنی که شرطی است که به عنوان بند الف در عقدنامههای چاپی آمده و در صورت امضای آن توسط زوجین به عنوان شرط ضمن العقد محسوب میشود مبنی بر اینکه در صورت طلاق زن توسط مرد، مرد باید تا نصف دارایی بعد از ازدواج خود را به همسر خود منتقل کند در این خصوص باید توجه داشت که
- تنصیف دارایی مرد منوط به آن است که شرط تنصیف توسط طرفین در عقدنامه امضا شده باشد بنابراین تنصیف دارایی مبنای قانونی ندارد بلکه مبنای قراردادی دارد
- تنصیف دارایی فقط در طلاق رخ میدهد و در فسخ نکاح انفساخ نکاح یا در زوال زوجیت به دلیل فوت مرد چنین شرطی اعمال نمیشود
- تنصیف دارایی منوط به آن است که طلاق به درخواست زوجه نباشد و به درخواست زوج باشد
- تنصیف دارایی منوط به آن است که طلاق ناشی از تخلف زوجه از وظایف زناشویی نباشد مثلاً اگر به دلیل عدم تمکین زن مرد او را طلاق دهد نصف دارایی مرد به زن تعلق نمیگیرد البته اگر طلاق به دلیل عیوب جسمانی زوجه یعنی ناشی از بیماری یا یک عارضه طبیعی و غیر ارادی باشد مانع اعمال شرط تنصیف دارایی نیست
- تنصیف دارای مرد فقط ناظر به دارایی است که مرد پس بعد از ازدواج کسب کرده و دارایی قبل از ازدواج را در بر نمیگیرد
- شرط تنصیف دارایی از حیث قواعد کلی قراردادها باطل است چون در آن از عبارت نصف دارایی استفاده نشده است بلکه از عبارت تا نصف دارایی آن استفاده شده است بنابراین شرط مجهولی است و معلوم نیست مرد دقیقاً باید تا چه میزانی از اموال خود را به نام زوجه منتقل کند تا این شرط محقق شود
حقوق مالی زن
همانطور که بیان شد مرد اگر بخواد بدون هیچ دلیلی زن خود را طلاق بدهد باید حقوق مالی زن را مثل مهریه نفقه اجرت المثل و نحله را بپردازد تا طلاق او ثبت شود اگر این حقوق پرداخته نشود طلاق ثبت نمیشود مگر اینکه زن رضایت به ثبت طلاق بدهد
نفقه
- نفقه زوجه عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن لباس غذا اثاث منزل و هزینههای درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض که بر عهده شوهر است که آنها را به همسر خود بپردازد
- حتی در صورت طلاق دادن زن از سوی مرد زن باید سه ماه عده طلاق نگه دارد در این سه ماه چون طلاق از طرف مرد طلاق رجعی محسوب میشود پرداخت نفقه در این سه ماه بر عهده مرد است
اجرت المثل
- پرداخت اجرت المثل ایام زوجیت به زن یکی از شرایطی است که مرد خواهان طلاق بدون دلیل زن باید به آن عمل کند زن میتواند بابت انجام اموری که شرعاً بر عهده او نیست یعنی مواردی مانند خانهداری از شوهر مطالبه اجرت المثل کند
- شروط استحقاق زن برای دریافت اجرت المثل ایام زوجیت به شرح زیر است که برای مطالبه اجرت المثل اجتماع این شروط لازم است
- کارهای انجام شده از اموری باشد که شرعاً بر عهده زن نمیباشد برای مثال حضانت اطفال و نگهداری و مواظبت از اطفال شرعاً از تکالیف اوست اما خانهداری از وظایف شرعی او نیست
- کارهایی که زن انجام داده عرفاً دارای اجرت باشد
- زن این اعمال را به دستور زوج انجام داده باشد
- زن انجام این اعمال را از روی احسان و نیکوکاری انجام نداده باشد
نحله ایام زوجیت
- اگر شرایط دریافت اجرت المثل فراهم نباشد در این صورت دادگاه به درخواست زن مبلغی را تحت عنوان نحله تعیین میکند تا مرد به زن بپردازد نحل مبلغ مقطوعی است که با توجه به سنوات زندگی مشترک دادگاه تعیین میکند تا مرد به زن بپردازد
سوالات متداول
آیا مرد میتواند حق طلاق خود را ساقط کند؟
خیر اسقاط این حق خلاف اخلاق حسنه و قواعد آمره راجع به خانواده است
آیا مرد در صورت طلاق زن خود بدون هیچ دلیلی باید مهریه او را بپردازد؟
بله باید مهریه به طور تمام و کمال به زوجه پرداخت گردد