تامین خواسته یکی از موارد قانونی در قانون آیین دادرسی مدنی می باشد که این امکان را به خواهان می‌دهند تا پیشاپیش مال موضوع دعوای خود را از اموال خوانده توقیف کند که شرایط و مراحلی دارد که در این مقاله به این موضوع میپردازیم
تامین خواسته
تامین خواسته به این معنی است که شخصی که برای دستیابی به مال اقدام به طرح دعوا کرده پیشاپیش مال موضوع دعوا یا معادل آن را از اموال خوانده توقیف کند تا در صورت پیروزی در دعوای مطروحه از محل اموال توقیف شده مال مورد حکم را وصول کند
اثر احتمالی تامین خواسته نسبت به خوانده
ایجاد حق تقدم
شخصی که مالی را به موجب تامین خواسته توقیف کرده از تاریخ توقیف آن مال نسبت به آن مال حق تقدم پیدا می‌کند یعنی باید ابتدا مطالبات آن شخص از محل عین آن مال یا حاصل فروش آن مال وصول شود و سپس اگر چیزی باقی ماند سایر طلبکاران خوانده می‌توانند از محل آن مال طلب خود را وصول کنند در این خصوص توجه داشته باشید که در مواردی که خواسته خواهان یک عین معین نیست یا اینکه عین معین است ولی توقیف همان عین معین ممکن نیست معادل بهای خواسته از اموال خوانده توقیف می‌شود در این صورت خواهان به میزان همان مبلغی که بازداشت شده حق تقدم می‌یابد و بابت بقیه مطالبات خود که برای آن مالی را بازداشت نکرده مانند سایر طلبکاران است
ممنوعیت نقل و انتقال اموال توقیفی
هرگونه نقل و انتقال اعم از قطعی و شرطی و رهنی نسبت به مال توقیف شده باطل و بلااثراست همچنین هرگونه قرارداد یا تعهدی که نسبت به مال توقیف شده بعد از توقیف به ضرر محکوم له (کسی که حکم به نفع او صادر شده است ) منعقد شود نافذ نیست مگر اینکه محکوم له کتبا رضایت دهد.
صدور قرار تامین خواسته تاثیری در اصل دعوا ندارد یعنی ممکن است علی رغم صدور این قرار از سوی قاضی خواهان در اصل دعوا محکوم بی‌حقی شود یا بالعکس
شرایط صدور قرار تامین خواسته
تامین خواسته در صورتی قابل صدور است که
- برای صدور این قرار باید موضوع ادعای خواهان مطالبه مال باشد به عبارت دیگر در دعاوی که خواسته آنها یک مال قابل توقیف است قرار تامین خواسته قابل صدور است بنابراین در دعاوی که خواسته آنها الزام به انجام یک عمل مانند الزام تنظیم سند یا خودداری از انجام یک عمل مانند منع کپی برداری از اختراع باشد قرار تامین خواسته قابل صدور نیست
- این مال می‌تواند مانند وجه نقد باشد اما اگر مال کلی باشد باید میزان آن معلوم باشد بنابراین اگر مال کلی و میزان آن معلوم نباشد دادگاه نمی‌تواند چنین قراری صادر کند برای مثال در دعوای مطالبه خسارت نفقه و اجرت المثل از آنجا که میزان خواسته معلوم نیست قرار تامین خواسته قابل صدور نیست
- برای صدور قرار تامین خواسته باید طلب مورد ادعای خواهان حال باشد برای طلب موجل یعنی طلبی که در آینده باید گرفته شود نمی‌توان درخواست صدور قرار تامین خواسته کرد مگر در یک حالت و آن حالتی است که طلب مستند سند رسمی و خواسته نیز در معرض تضییع و تفریط باشد
طرفین درخواست تامین خواسته
این درخواست از جانب خواهان علیه خوانده قابل طرح است
تودیع خسارت احتمالی
بیان شد که علی الاصول صدور قرار تامین خواسته منوط به تودیع خسارت احتمالی توسط خواهان است که اگر خواهان در اصل دعوا ذیحق شناخته نشود خساراتی که به واسطه تامین خواسته به خوانده وارد شده جبران شود در خصوص خسارت احتمالی باید توجه داشت که
- آنچه منوط به تودیع خسارت احتمالی است صدور قرار تامین خواسته است
- خسارت احتمالی همیشه نقد است اموال منقول یا غیرمنقول اسناد تجاری سهام ضمانت‌نامه بانکی و غیره نمی‌تواند به عنوان خسارت احتمالی استفاده شود
- میزان خسارت احتمالی بسته به نظر قاضی است
- میزان خسارت احتمالی از جانب خواهان و خوانده قابل اعتراض نیست
- مهلت خواهان برای سپردن خسارت احتمالی بسته به نظر قاضی است
- اگر مهلتی که دادگاه برای تودیع خسارت احتمالی تعیین کرده منقضی شود و خواهان خسارت احتمالی را نپردازد دادگاه قرار رد درخواست تامین خواسته را صادر می‌کند
اعتراض به قرار تأمین خواسته از سمت خوانده
- قرار تامین خواسته از جانب خوانده در همان دادگاه صادر کننده قابل اعتراض است برای مثال در مواردی که دادگاه باید برای صدور قرار تامین خواسته خسارت احتمالی دریافت کند اگر بدون دریافت خسارت احتمالی قرار تامین خواسته صادر کند این قرار قابل اعتراض است
- این اعتراض نیاز به تشریفات خاص و هزینه ندارد
- مهلت خوانده برای اعتراض ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ قرار به اوست
- رسیدگی به این اعتراض در اولین جلسه‌ای که بعد از اعتراض و رسیدگی به دعوای اصلی تشکیل می‌شود به عمل می‌آید
- نظر دادگاه در خصوص این اعتراض قطعی است
جبران خسارت ناشی از تامین خواسته
اگر خواهان مطالبه تامین خواسته کند و قرار تامین خواسته صادر و اجرا شود اما نهایتاً خواهان در دعوای اصلی شکست بخورد خساراتی که از ناحیه اجرای قرار مزبور به خوانده وارد شده است قابل جبران است برای مطالبه خسارت باید شرایط زیر موجود باشد
- قرار تامین خواسته اجرا شده باشد
- خواهان به موجب رای قطعی در دعوا شکست بخورد این رای قطعی می‌تواند حکم به بی‌حقی خواهان یا هر یک از قرارهای قاطع دعوا باشد
- به موجب اجرای قرار تامین خواسته به خوانده خسارتی وارد شده باشد
طریقه مطالبه خسارت
خوانده برای مطالبه خسارت باید به نحو زیر عمل کند
- ظرف ۲۰ روز از ابلاغ رای قطعی مطالبه خسارت کند درخواست مطالبه خسارت در همان دادگاه صادر کننده قرار تامین طرح می‌شود
- این درخواست نیاز به رعایت تشریفات دادرسی ندارد بنابراین نیاز به تنظیم دادخواست ندارد و به موجب یک درخواست ساده به عمل می‌آید
- این درخواست نیاز به پرداخت هزینه دادرسی ندارد
- درخواست خوانده برای جبران خسارت به خواهان ابلاغ می‌شود و او برای پاسخگویی ۱۰ روز مهلت دارد
- پس از مهلت مزبور دادگاه در وقت فوق العاده نسبت به جبران خسارات تصمیم گیری می‌کند
- تصمیم گیری در خصوص خسارات نیاز به تشکیل جلسه دادرسی و دعوت از اصحاب دعوا ندارد
- دادگاه می‌تواند مبلغ بیشتر یا کمتر از خسارت احتمالی توزیع شده را به عنوان خسارات وارده به خوانده مقرر کند
- اگر خسارات وارده به خانه بیشتر از خسارت احتمالی باشد که خواهان تودیع کرده دادگاه در رای خود خواهان را به کل مبلغ خسارات محکوم می‌کند و خانه می‌تواند برای وصول بقیه خسارات تقاضا کند که اجرایی صادر و خسارات از اموال خواهان وصول شود
سوالات متداول
اگر نسبت به خوانده قرار تامین خواسته صادر شود و مال او توقیف شود آیا می‌تواند آن مال را به رهن بگذارد؟
خیر مالی که تامین خواسته توقیف شده است قابل رهن گذاشتن نمی‌باشد
آیا می‌توان به استناد یک چک وعده دار تقاضای صدور قرار تامین خواسته کرد؟
خیر چک در حکم اسناد لازم الاجرا است اما یک سند رسمی نیست و یک سند عادی است و از این حیث نمی‌توان نسبت به چک موجل قرار تامین خواسته صادر کرد
 | ReplyForward |