اثبات نسب چگونه است 

اثبات نسب موضوع یک دعوای حقوقی می‌باشد که وقتی زن و مردی به نکاح یکدیگر در می‌آیند و حاصل این ازدواج فرزندی است ک طرف از آنها یعنی یا مادر یا پدر فرزند را از خود نمی‌داند نفی نسب می‌کند در اینجاست که دعوای اثبات نسب به وجود می‌آید که در این مقاله به توضیح آن می‌پردازیم

نسب

اطفال زیر به شخص ملحق می‌شوند مگر خلاف آن اثبات شود.

طفل متولد در زمان زوجیت ملحق به شوهر است البته اگر ثابت شود که از تاریخ نزدیکی تا زمان تولد کمتر از شش ماه یا بیشتر از ده ماه گذشته طفل ملحق به شوهر نمی‌شود.

هر طفلی که بعد از انحلال نکاح متولد شود ملحق به شوهر سابق است مشروط بر اینکه مادر هنوز شوهر نکرده است از تاریخ انحلال نکاح تا روز ولادت طفل بیش از ۱۰ ماه نگذشته باشد البته اگر ثابت شود که از تاریخ نزدیکی تا زمان ولادت کمتر از شش ماه و یا بیشتر از ۱۰ ماه گذشته در این صورت طفل ملحق به شوهر سابق نمی‌شود.

اگر زن بعد از جدایی از شوهر اول ازدواج کند و مطابق بندهای بالا الحاق فرزند به هر دو شوهر ممکن باشد طفل ملحق به شوهر دوم است مگر آنکه خلاف آن اثبات شود.

نسب ناشی از تلقیح غیر طبیعی

منظور از تلقیح غیر طبیعی ترکیب سلول‌های جنسی در آزمایشگاه یا تزریق سلول‌های جنسی یا نطفه ترکیب یافته به رحم زن است در این خصوص با حالات زیر مواجه ایم

تلقیح غیر طبیعی سلول‌های جنسی زوجین

طفل ناشی از تلقیح طفل مشروع آن زن و مرد است فقط با این تفاوت که نطفه او خارج از رحم مادر تشکیل شده است بنابراین رابطه توارث بین این طفل و زن و مرد برقرار است

تلقیح غیر طبیعی سلول‌های جنسی مرد و زن بیگانه

به دلیل عدم زوجیت مرد و زن صاحب سلول‌های جنسی طفل ناشی از تلقی فرزند نامشروع بوده و بین این طفل و زن و مرد که آنها نیز والدین نامشروع او هستند رابطه توارث برقرار نمی‌شود مگر آنکه این تلقیح بر اثر یک غفلت اشتباه یا تصادف رخ داده باشه که در این صورت طبق ناشی از این تلقی در حکم ولد شبهه محسوب می‌شود و ملحق به والدین می‌شود یعنی رابطه توارث بین ایشان برقرار می‌شود

برخی از روش‌های این حالت به شرح زیر است

• تخمک زنی را به رحم زنی که توان تخمک سازی ندارد وارد کرده و بعد از وارد کردن سلول‌های جنسی مرد به رحم همسرش سلول جنسی مرد با تخمک زن بیگانه که در رحم همسرش قرار داده ترکیب شده و منجر به تشکیل جنین شود در این فرض ترکیب سلول جنسی یک مرد با سلول جنسی زنی بیگانه است که در محیط رحم همسرش قرار داده شده است
• تخمک گذاری را در محیط آزمایشگاه با سلول جنسی مرد ترکیب کرده و سپس آن را به رحم همسر آن مرد یا هر زن دیگری برای تغذیه و ادامه حیات وارد کنند

قرار دادن نطفه در رحم اجاره‌ای

سلول‌های جنسی زوجین به طور طبیعی یا غیر طبیعی در آزمایشگاه به یکدیگر ترکیب شده و سپس نطفه یا جنین در رحم زن دیگری قرار داده می‌شود در این حالت طفل ملحق به همان زوجینی است که نطفه او از سلول‌های جنسی ایشان تشکیل شده و این طفل با آن زن و مرد رابطه توارث برقرار می‌کند و با زن پذیرنده نطفه رابطه توارث برقرار نمی‌شود یعنی از یکدیگر ارث نمی‌برند

اهدای جنین به زوجین نابارور

بنابر ماده ۳ قانون نحوه اهدای جنین به زوجین نابارور اهدای جنین دارای شرایط زیر است

• زن و شوهر نابارور هستند
• سلول‌های جنسی زوج‌های قانونی در محیط آزمایش‌ها با دیگر ترکیب می‌شوند قانون فقط از ترکیب سلول‌های جنسی در آزمایشگاه سخن گفته است
• سپس نطفه یا جنین در رحم زن دیگری قرار داده می‌شود تا نطفه یا جنین در رحم زن پذیرنده رشد کرده و زن پذیرنده نطفه به دنیا آید و به عنوان فرزند در نزد زن و مرد که نابارور هستند زندگی کند در این حالت طفل ملحق به همون زن و مردی است که نطفه او از سلول‌های جنسی ایشان تشکیل شده و با همان زن و مرد صاحب نطفه رابطه توارث برقرار می‌کند نه با زوجین پذیرنده جنین قانون نیز رابطه زوجین پذیرنده جنین متولد شده را فقط از حیث نگهداری و نفقه و تربیت و احترام مانند دیگر فرزندان محترم دانسته است وگرنه از یکدیگر ارث نمی‌برند

نحوه اثبات نسب

دلایل مختلفی دارد مانند

• اماره فراش
• اماره قضایی
• گواهی ولادت شناسنامه
• اثبات زوجیت زن و مرد با یکدیگر
• شهادت شهود

اماره فراش

اگر زن شوهرداری بچه‌ای به دنیا بیاورد اصل بر این است که این بچه ناشی از مباشرت آن زن با شوهرش بوده است در این خصوص باید توجه داشت که

• بنابر اماره فراش انتساب آن طفل شوهر آن زن نیاز به اثبات ندارد بلکه آنچه که نیاز به اثبات دارد آن است که این طفل منتسب به شوهر زن نیست
• اماره فراش یک اماره قانونی است
• خلاف اماره فراش با سایر ادله قابل اثبات است
• برای اعمال اماره فراش باید از زمان مباشرت زوجین تا زمان ولادت طفل حداقل شش ماه و حداکثر ده ماه گذشته باشد

آزمایش DNA

• یکی دیگر از روش‌های اثبات نسب می‌باشد بدین صورت که از پدر مادر و فرزند این آزمایش گرفته می‌شود و نتیجه آن اعلام می‌گردد که البته طبق گفته‌های پزشکی آزمایش DNA نسبت به پدر سخت‌تر میباشد اما خب در حال حاضر یکی از روش‌های مطمئن این آزمایش می‌باشد

یکی دیگر از راه‌های اثبات نسب شهادت شهود و یا شناسنامه طفل می‌باشد یا گواهی به دنیا آمدن طفل همچنین رابطه زوجیت می‌تواند یکی از دلایل اثبات نسب باشد

تفاوت دعوای نفی ولد دعوای نفی نسب

• دعوای نفی ولد بدین معنی است که پدری انتساب شخصی را که فرزند او تلقی می‌شود به خود نفی کند اما دعوای نفی نسب بدین معنی است که هر شخص ذینفعی انتساب فرزندی را به پدری نفی کند برای مثال ممکن است مردی فوت کند و برادران آن مرد انتساب تنها فرزند آن مرد و آن مرد را نفی کنند این دعوای ایشان دعوای نفی نسب است ذینفعی ایشان در طرح این دعوا از آن روست که در صورت اثبات نفی انتساب آن فرزند به برادر متوفایشان در صورتی که از آن متوفی پدر مادر و فرزند دیگری نداشته باشد این برادران به عنوان وراث طبقه دوم ارث خواهند برد
• طرح دعوای نفی ولد مهلت دو ماهه دارد اما طرح دعوای نفی نسب به مهلت قانونی ندارد
• دعوای نفی ولد فقط از جانب پدر قابل طرح است اما دفع‌های نفی نسب از جانب هر شخص ذینفعی قابل طرح است

سوالات متداول