میانجیگری کیفری یکی از راه‌های بسیار خوب برای حل و فصل مشکلات میان افراد می‌باشد که در دادگاه‌ها و دادسراها طرح دعوا نموده‌اند به همین علت نظام قضایی کشورهای بسیاری از جمله ایران ساز و کارهای نوینی برای حل و فصل دعاوی کیفری را در قوانین کیفری خود پیش‌بینی کردند که با استفاده از آن از یک سو حجم پرونده‌های قابل رسیدگی در دادگاه‌ها کمتر می‌شود و از سوی دیگر صاحبان دعوی زمان انتظار کمتری را برای به سرانجام رساندن پرونده خودشان سپری می‌کنند که یکی همین روش‌ها میانجیگری کیفری است در این مقاله به تعریف و توضیح شرایط میانجیگری می‌پردازیم
میانجیگری کیفری
میانجگری کیفری در ماده ۸۲ قانون آیین دادرسی کیفری بدین ترتیب تعریف شده است “در جرایم تعزیری درجه ۶ و۷ و ۸ که مجازات آنها قابل تعلیق است مقام قضایی می‌تواند به درخواست متهم و موافقت بزه دیده یا مدعی خصوصی و با اخذ تامین متناسب حداکثر دو ماه مهلت به متهم بدهد تا برای تحصیل گذشت شاکی یا جبران خسارت ناشی از جرم اقدام کند همچنین مقام قضایی می‌تواند برای حصول سازش بین طرفین موضوع را با توافق آنها به شورای حل اختلاف یا شخص یا موسسه‌ای برای میانجیگری ارجاع دهد
میانجیگری فرایندی است که طی آن بزه یده و متهم با مدیریت میانجیگر در فضای مناسب در خصوص علل آثار و نتایج جرم انتسابی و نیز راه‌های جبران خسارات ناشی از آن نسبت به بزه و در صورت حصول سازش تعهدات حقوق طرفین تعیین می‌گردد
اعطای مهلت و ارجاع به میانجیگری دو اقدامی است که در ماده ۸۲ قانون آیین دادرسی کیفری با الهام از آموزه‌های عدالت ترمیمی و به منظور سازش طرفین و خارج ساختن پرونده‌های کم اهمیت از فرایند قضایی پیش بینی شده است
منظور از مقام قضایی در صدر این ماده مقامی است که رسیدگی به پرونده را در اختیار دارد اعم از بازپرس در جرا تعزیری درجه شش یا دادیار و دادستان در مواردی حق انجام تحقیقات را دارند یا قاضی دادگاه در جرایم تاثیری درجه هفت و هشت
جرایم مورد قبول برای میانجیگری
طبق ماده ۸۲ قانون آیین دادرسی کیفری در جرایم تعزیری درجه شش و هفت و هشت که مجازات آنها قابل تعلیق است میانجیگری راه دارد
جرایم با توجه به شدت و نوع آنها در طبقات درجه یک تا درجه هشت قرار می‌گیرند و هرچی از درجه یک شروع می‌شود جرایم سنگین‌تر و مجازات آنها بیشتر و سنگین می‌باشد و همینطور که به درجه شش و هفت و هشت نزدیک می‌شود جرم ارتکابی کمتر و مجازات آنها متناسب‌تر و کمتر می‌باشد
در جرایم حد قصاص و دیه میانجیگری راه ندارد فقط در جرایم تعزیری آن هم درجه شش تا هشت میانجیگری امکان پذیر است.
میانجیگری به عهده چه افراد یا موسساتی است
طبق قانون آیین دادرسی کیفری میانجیگری یا بر عهده مقام قضایی می‌باشد یا طبق ماده ۸۴ چگونگی انجام دادن کار در موسسات عام المنفعه موضوع بند ج ماده ۸۱ این قانون و ترتیب میانجیگری انتخاب می‌شوند موضوع ماده ۸۲ این قانون آیین نامه‌ای است که ظرف ۳ ماه از تاریخ لازم الاجرا شدن این قانون توسط وزیر دادگستری تهیه می‌شود و پس از تایید رئیس قوه قضاییه به تصویب هیئت وزیران می‌رسد
از آنجا که نحوه انجام دادن کار در موسسات عام المنفعه و نیز نحوه میانجیگری میان شاکی و متهم باید بر طبق آیین نامه‌ای باشد که در ماده بیان شده است باید گفت که تا زمان تصویب لازم الاجرا شدن آیین نامه مورد اشاره امکان صدور دستور انجام کار در موسسات مذکور ضمن تعلیق تعقیب و یا صدور قرار ارجاع به میانجیگری ماده ۸۲ وجود نخواهد داشت
طبق ماده ۱ آیین نامه میانجیگری موسسه میانجیگری موسسه‌ای است که طبق قوانین و مقررات حاکم بر موسسات غیر تجاری به منظور میانجیگری تاسیس می‌گردد یا سایر موسسات که در چهارچوب قوانین یا اساسنامه مربوط صلاحیت لازم جهت میانجیگری را دارند و به تشخیص مقام قضایی ارجاع دهنده برای این منظور تعیین می‌شوند
جلسات میانجیگری با حضور طرفین تشکیل می‌گردد در صورت توافق شخص بزه دیده به حضور متهم در جلسه متهم شخصا باید حاضر باشد حضور سایر اشخاص به تشخیص میانجیگر و توافق طرفین بلامانع است وکلای طرفین مستقلاً یا به همراه موکل خود حق حضور در فرایند میانجیگری را دارند
مهلت میانجیگری
طبق قانون آیین دادرسی کیفری مدت میانجیگری بیش از سه ماه نیست مهلت‌های مذکور در این ماده و در صورت اقتضا فقط برای یک بار و به میزان مذکور (سه ماه) قابل تمدید است
پس از انقضای مهلت حداکثر دو ماهه به متهم یا حداکثر سه ماهه برای میانجیگری مقام قضایی نتیجه این اقدام خود را بررسی می‌کند در این حال نتیجه از دو فرض خارج نیست یا شاکی گذشت کرده یا بر شکایت خود باقی است در صورت گذشت یا جرم قابل گذشت است یا غیر قابل گذشت اگر جرم قابل گذشت باشد مقام قضایی قرار موقوفی تغییر صادر می‌کند و اگر جرم غیر قابل گذشت باشد مقام قضایی می‌تواند در صورت وجود شرایط لازم و با موافقت متهم قرار تعلیق تعقیب او را صادر نماید اگر نتیجه اعطای مهلت یا ارجاع به میانجیگری بقای شاکی و شکایت خود باشد مقام قضایی تحقیقات را تا صدور قرار نهایی ادامه می‌دهد
صلاحیت میانجیگر
احراز صلاحیت میانجیگر پس از توافق طرفین با مقام قضایی رسیدگی کننده می‌باشد میانجیگرها باید از میان کسانی انتخاب شوند که دارای شرایط زیر باشند
- وثاقت
- تابعیت جمهوری اسلامی ایران برای میانجیگری در مورد اتباع ایرانی
- فقدان سابقه محکومیت موثر کیفری
- حداقل ۲۵ سال تمام شمسی
موسسه‌ای می‌تواند به امر میانجیگری بپردازد که دارای شرایط زیر باشد
- با رعایت مقررات قانونی ثبت شده باشد
- میان موسس یا موسسان و میانجیگرها شرایطی که در فوق ذکر شد را داشته باشند
- موسس یا موسسان و افراد شاغل در موسسه که به امر میانجیگری می‌پردازند دارای مدرک معتبر در یکی از رشته‌های مددکاری اجتماعی علوم تربیتی روانشناسی جامعه شناسی حقوق و فقه و مبانی حقوق باشند
سوالات متداول
آیا در مورد جرایمی که از نوع حدود و یا قصاص می‌باشند میانجیگری امکان‌پذیر است؟
خیر میانجیگری فقط در جرایم تعزیری آن هم درجه شش تا هشت امکان‌پذیر است
مهلت ارجاع به میانجیگری چند روز می‌باشد؟
مهلت دو ماه است و مدت میانجیگری بیش از سه ماه نیست و این مهلت مذکور فقط برای یک بار قابل تمدید است
 | ReplyForward |