سهم ارث مادر فرد فوت شده چقدر است 

سهم ارث مادر فرد فوت شده شرایط خود را دارد که اگر وارث دیگری در کنار مادر قرار گیرند سهم الارث مادر متفاوت می‌باشد که در این مقاله به توضیح آن می‌پردازیم. ابتدا لازم است با ارث و حجب آشنا شویم تا بتوانیم به سهم الارث بپردازیم.

ارث

• انتقال اموال، حقوق و دیون به وراث پس از فوت مورث است.در ارث، اراده شخص در آن تاثیری ندارد، شرط تحقق ارث موت است چه موت حقیقی باشد و چه موت فرضی غایب مفقود الاثر باشد.
• یکی از موجبات ارث نسب می‌باشد منظور قرابت نسبی است که در سه طبقه می‌گنجد و هر طبقه طبقه بعد را از ارث محروم می‌کند یعنی اگر طبقه اول از وراث وجود داشته باشند دیگر ارثی برای طبقه دوم نمی‌ماند که سه طبقه عبارتند از
• طبقه اول، پدر و مادر و اولاد و اولاد اولاد هر قدر که پایین روند
• طبقه دوم اجداد و جدات و برادر و خواهر و اولاد آنها
• طبقه سوم عمه‌ها و عموها و خاله‌ها و دایی‌ها و اولاد آنها

شرط وراثت

تنها شرطی که برای وراثت وجود دارد زنده بودن وارث در حین فوت مورث است با توجه به موضوع مقاله، مادر در صورتی که فرزندش فوت کند و مادر زنده باشد از فرزند خود ارث می‌برد.

حجب

به این معنی است که برخی، برخی دیگر را از ارث محروم کنند یا آنکه باعث نقصان سهم آنان شوند حجب بر دو قسم است

حجب حرمانی (حجب از اصل ارث)

• در این حالت وارث از اصل ارث محروم می‌شود مثلاً در بین اقربای نسبی تا زمانی که از طبقه اول شخصی وجود داشته باشد وراث طبقه دوم ارث نمی‌برند البته نکته‌ای که وجود دارد این است که
• شش دسته از وراث به هیچ وجه دچار حجب حرمانی نمی‌شوند که عبارتند از پدر، مادر، پسر، دختر، زوج و زوجه

حجب نقصانی (حجب از بعض ارث)

فرض وارث از بالاترین حد به پایین‌ترین حد نازل می‌شود مثلاً تنزل سهم زوج از نصف به ربع در صورتی که همسر او که فوت کرده است اولاد داشته باشد چه اولاد مزبور از همان مرد باشد یا از شوهر سابقش

طرق ارث بری وراث

وراث به سه طریق ارث می‌برند

• فقط به فرض
• فقط به قرابت
• گاهی به فرض و گاهی به قرابت

فرض

• یعنی سهم معینی در قانون که کسری از کل ترکه است برای وراث در نظر گرفته شود مانند آنکه بیان می‌شود که اگر متوفی فرزند داشته باشد سهم مادر متوفی از کل ترکه است
• وراث فرض بر وراثی که یک سهم الاث مشخص ثابت و مقطوع دارند
• سه نفر از وراث همیشه فرض بر هستند که عبارتند از مادر متوفی ،زوج ، زوجه به این وراث فرض بر گوییم
• فرض آنها عبارت است از مادر یک سوم یا یک ششم یعنی مادر در برخی موارد به میزان یک سوم ترکه سهم دارد و در برخی موارد به میزان یک ششم ترکه را به فرض می‌برد به این نحو که اگر متوفی فرزند داشته باشد مادر یک ششم ترکه را می‌برد و اگر متوفی فرزند نداشته باشد مادر یک سوم می‌برد

نحوه تقسیم ترکه مادر فرد متوفی

در تقسیم ترکه بین وراث باید مراحل زیر رعایت شود

اگر وراث، مادر وجود داشته باشد ابتدا هر صاحب فرض سهم خود را می‌برد

قواعد حاکم بر طبقه اول وراث

مادر همیشه فرض بر است یعنی سهم مشخص و مقطوع دارد بدین ترتیب که اگر متوفی فرزند داشته باشد فرض مادر یک ششم از ترکه است اگر متوفی فرزند نداشته باشد فرض مادر یک سوم از ترکه است

استثنا بر ارث بری مادر

با جمع شرایط زیر با وجود این که متوفی فرزند ندارد سهم مادر او یک ششم است در حالی که بیان کردیم که اگر متوفی فرزند نداشته باشد سهم مادر او یک سوم است این شرایط که با جمع آنها سهم ما در یک ششم خواهد بود از قرار زیر است

• پدر متوفی زنده باشد
• متوفی دارای خواهران و برادران باشد
• تعداد این خواهران و برادران حداقل دو برادر یا یک برادر و دو خواهر یا چهار خواهر باشد
• این خواهران و برادران به واسطه کفر، نسب نامشروع، لعان از ارث محروم نباشند
• با جمع این شرایط این خواهران و برادران حاجب نقصانی مادر می‌شوند بدون اینکه خودشان سهمی ببرند

اگر در طبقه اول وارث منحصر به یک نفر باشد، یعنی یک پسر یا یک دختر یا فقط مادر یا فقط پدر باشد آن وارث تمام ترکه را می‌برد

اگر وارث منحصر به مادر و پدر متوفی باشد، از آنجا که متوفی فرزند ندارد مادر فرض بالای خود را می‌برد یعنی مادر یک سوم ترکه را به فرض می‌برد و پدر بقیه را به قرابت می‌برد یعنی اگر متوفی فقط مادر و پدر داشته باشد مادر یک سوم ترکه را می‌برد و پدر بقیه را که سهم پدر در این حالت دو سوم می‌شود اما اگر متوفی علاوه بر پدر و مادر زوج یا زوجه هم داشته باشد مادر یک دوم ترکه را می‌برد و زوج یا زوجه به ترتیب یک دوم یا یک چهارم ترکه را می‌برند

اگر وراث منحصر به پدر مادر و تک دختر باشد، چون متوفی فرزند دارد پدر فرض خود را یعنی یک ششم ترکه را می‌برد و مادر نیز فرض خود یعنی یک ششم ترکه را می‌برد، تک دختر نیز وقتی برادری نداشته باشد فرض بر است و فرض او یک دوم ترکه است بنابراین تک دختر فرض خود، ترکه را می‌برد در این حالت از ترکه به میزان یک ششم زیاد آمده است این مقدار زیاده باید مجدداً بین پدر مادر و تک دختر به نسبت فرض ایشان تقسیم شود

اگر وراث منحصر به پدر مادر و چند دختر باشد، چون متوفی فرزند دارد پدر یک ششم ترکه را می‌برد و مادر نیز فرض خود یعنی یک ششم ترکه را می‌برد و سهم دختران دو سوم ترکه است

اگر وراث عبارت از پدر مادر تک دختر و زوج باشد، اگر قرار باشد هر وارثی فرض خود را ببرد باید پدر یک ششم ترکه مادر یک ششم ترکه زوج یک چهارم ترکه و تک دختر یک دوم ترکه را ببرد در این حالت از ترکه کسر می‌آید زیرا جمع فرض همه وراث برابر ۱۳ دوازدهم ترکه می‌شود که در این صورت سهم دختران کمتر می‌شود یعنی سهم تک دختر از یک دوم کمتر می‌شود

اگر وراث عبارت از پدر مادر و زوجه باشند، از آنجا که متوفی فرزند ندارد مادر بالاترین حد خود یعنی یک سوم ترکه را می‌برد زوجه نیز یک چهارم ترکه را می‌برد و از آنجا که متوفی فرزند ندارد بقیه ترکه سهم پدر می‌شود

اگر وراث منحصر به یک یا چند فرزند پسر یا فرزندان پسر و دختر مادر پدر و زوج متوفی باشند، ابتدا فرض برها فرض خود را می‌برند یعنی پدر یک ششم ترکه مادر یک ششم ترک زوج یک چهارم ترکه را می‌برد بقیه به قرابت‌ها یعنی فرزندان پسر یا فرزندان پسر و دختر می‌رسد

سوالات متداول