ارث زن چگونه است

ارث زن اموال یا حقوقی که زن پس از مرگ بستگانش از آنها کسب می‌کند که بر اساس قانون سهم پسر دو برابر سهم دختر است اما در مواردی نیز ارث زن برابر با ارث مرد و گاهی بیشتر از آن است زن و شوهر در همه طبقات ارث حضور دارند زن از اموال منقول شوهر ارث می‌برد اما در اموال غیرمنقول اختلاف است بر اساس دیدگاه برخی از فقها و قانون زن از اموال غیرمنقول شوهر مانند زمین ارث نمی‌برد اما در مقابل بسیاری از فقهای معاصر قائل به ارث بری زن از اموال غیرمنقول شوهر نیز شده‌اند اما آنچه که در رویه قضایی وجود دارد ارث بری زن از اموال منقول می‌باشد از اموال غیرمنقول فقط هزینه آن را به ارث می‌برد .

اموال مشمول توارث زوجین

زوجه از عین زمین بناها و درخت‌های زوج ارث نمی‌برد بلکه از قیمت زمین بنا و درخت‌های متعلق به زوج ارث می‌برد بنابراین در حال حاضر زوجه نیز از تمام اموال زوج ارث می‌برد اما در خصوص زمین و بناها و باغ‌ها زن از قیمت آنها ارث می‌برد و نه از خودشان

ارث زن

زن در طبقات سه گانه قرابت نسبی وارد نمی‌شود و با تمام طبقات ارث می‌برد

فقط زوجینی که زوجیت آنها دائمی باشد از یکدیگر ارث می‌برند

در نکاح موقت زن از مرد ارث نمی‌برد

در طلاق رجعی زوجین در مدت عده از هم ارث می‌برند اما در طلاق باین از هم ارث نمی‌برند

در یک حالت با اینکه زن از مرد جدا شده از او ارث می‌برد و آن اینه که اگر شوهر در حال بیماری زن خود را طلاق دهد و ظرف یک سال از تاریخ طلاق به همان بیماری فوت شود و زوجه هم ازدواج مجدد نکرده باشد زوجه از او ارث می‌برد حتی اگر طلاق باین باشد و حتی اگر مدت عده تمام شده باشد اما اگر زن فوت شود مرد از او ارث نمی‌برد

در یک حال زن از مرد ارث نمی‌برد و آن این است که اگر مردی در حال مریضی زنی را عقد کند و قبل از مباشرت یعنی نزدیکی در همان مریضی فوت شود زن از او ارث نمی‌برد اما اگر در این مدت زن بمیرد مرد از او ارث می‌برد

در صورت تعدد زوجات یک چهارم یا یک هشتم که تعلق به زوجه‌ها دارد بین همه آنها به تساوی تقسیم می‌شود

عدم توارث در نکاح منقطع یا موقت

در نکاح موقت زن و مرد از هم ارث نمی‌برند

شرط توارث در ضمن عقد نکاح موقت باطل است ولی به صحت نکاح خللی وارد نمی‌کند

با توجه به آنکه طبق قوانین ما نکاح منقطع مجاز است فرزندان ناشی از آن فرزندان قانونی تلقی شده و از والدین خود و اقربای ایشان ارث می‌برند و بالعکس

استیفای سهم الاث زن از عین املاک

• بنابر ماده ۹۴۶ قانون مدنی در صورت فوت مرد همسر او از قیمت زمین و بناها و باغ‌ها ارث می‌برد و نه از عین آنها حال اگر وراث حاضر به پرداخت سهم او از قیمت نشدن او می‌تواند بنابر ماده ۹۴۸ قانون مدنی حق خود را از عین مال برداشت کند در خصوص این ماده اختلاف است بدین نحو که نظر برخی از حقوقدانان این ماده بیانگر نوعی وثیقه قانونی است به این معنی که قانون عین زمین و بناها و باغ‌ها را وثیقه طلب زن از سایر وراث نسبت به قیمت زمین و بناها و درخت‌ها قرار داده است بنابراین می‌توان زمین بناها و درخت‌ها را فروخت و معادل یک هشتم یا یک چهارم قیمت آن را به زن پرداخت شود
• نظر قوی‌تر مبنی بر این است که زن معادل یک هشتم یا یک چهارم مالک خود زمین بناها و درخت‌ها می‌شود بنابراین نظر در صورت امتناع سایر وراث از دادن سهم زن زن مالک عین عرصه و بناها می‌شود و برای استیفای حق او لازم نیست که مال مرهونه فروخته شود

سوالی که پیش می‌آید این است که زن از عین چاه آب ارث می‌برد یا از قیمت آن؟

با توجه به وحدت ملاک از اراضی و بناها و درخت‌ها باید اینجوری توضیح داد که زن از قیمت چاه ارث می‌برد نه از عین آن چون که در عین زمین و ابنیه و درخت‌ها زن دارای مالکیت نباشد اما در عین چاه دارای مالکیت باشد مشکل آفرین خواهد بود همچنین منصوبات و متعلقات چاه مانند پمپ آب و مخزن را نیز باید در شمار ابنیه به حساب آورد و زن را از قیمت آنها برخوردار کرد منصوبات چاه عرفاً نیز در شمار توابع ملک و منزل است

مواردی که زن مساوی با مرد ارث می‌برد

اگر میت دارای فرزند باشد و پدر و مادرش هم زنده باشند هرکس پدر و مادر یک ششم ارث می‌برند

برادر و خواهر مادری فرد متوفی به اندازه مساوی ارث می‌برند

مواردی که زن کمتر از مرد ارث می‌برد

دختر نصف پسر ارث می‌برد

در صورتی که برادر و خواهر میت از یک پدر و مادر باشند خواهر میت نصف برادر او ارث می‌برد

مواردی که سهم الاث زن بیشتر از مرد است

اگر میت غیر از پدر و دختر وارث دیگری نداشته باشد در این صورت پدر یک ششم و دختر بیش از آن ارث می‌برد

اگر فرزندان میت در زمان حیات او مرده باشند و او دارای نوه‌هایی باشد در این صورت نوه پسری به اندازه سهم پسر و نوه دختری به اندازه سهم دختر ارث می‌برد بر این اساس اگر نوه پسری دختر باشد و نوه دختری پسر باشد در این حالت دختر دو برابر پسر ارث می‌برد

در خصوص سهم ارث زن از شوهر

باید گفت که اگر زن فرزند داشته باشد با حالتی که هیچ فرزندی نداشته باشد شرایط و قوانین متفاوت است. ضمنا دقت کنید که وجود فرزند و یا عدم وجودش اهمیت دارد که منظور تا زمان فوت شخص حقیقی است، یعنی ملاک این است که فرزند حاصل ازدواج آنها باشد نه عقدی که پس از مرگ او ممکن است زوجه با دیگری کرده و بچه دار شده باشد. بر اساس ماده ۹۱۳ فقه اسلامی قوانین مدنی، سهم ارث زن از شوهر، در صورتی که زن از شوهرش صاحب فرزندی شود یک هشتم از کل دارایی ها می باشد. همچنین بر اساس ماده ۹۴۶ قانون مدنی میزان ارث زن از اموال شوهرش در صورت داشتن فرزند زنده، یک هشتم از اموال منقول و یک هشتم از قیمت اموال غیر منقول اعم از هر چیزی شامل زمین، ساختمان، بنا و درختان باشد می شود.

سوالات متداول