ازدواج با دختر همسر چه شرایطی دارد؟

ازدواج با دختر همسر، در قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران در فصل مجزایی به امر نکاح اشاره شده است و نکاح را از نظر حقوقی و شرعی بسیار واضح بیان داشته که احکام ازدواج مرد با خویشاوندان نسبی افرادی که به واسطه خونی با هم محرم هستند و خویشاوندان سببی افرادی به واسطه عقد نکاح ازدواج می‌کنند و ازدواج با آن افراد محروم می‌شود را توضیح داده است و از آنجا که احکام مربوط به نکاح بیشتر از نظر شرعی تبعیت می‌کند در این مقاله هم از نظر حقوقی و هم از نظر شرعی به پاسخ این سوال که آیا مرد می‌تواند با دختر همسر خود ازدواج کند یا خیر می‌پردازیم از آنجا که این موضوع که ازدواج پدر با دختر ممنوع و باطل است و بر همه این موضوع روشن است این سوال پیش می‌آید که مرد چگونه می‌تواند با دختر همسر خود ازدواج کند؟

خویشاوندان نسبی

نکاح با اقارب نسبی (بواسطه خون با هم محرم هستند) باطل و ممنوع است که این افراد عبارتند از : فرزندان و نوادگان آنها پدر و مادر و اجداد و جدات ،خواهر و برادر و فرزندان ایشان ، عمه‌ها و خاله‌ها دایی‌ها و عموها

به طور کلی ازدواج با تمامی اقارب نسبی که در فوق ذکر شد ممنوع است به جز فرزندان عمه‌ها و عموها و خاله‌ها و دایی‌ها.

خویشاوندان سببی (که ناشی از ازدواج میباشند)

پدر و مادر همسر و اجداد و جدات همسران

همسران فرزندان و همسران نوادگان

فرزند همسرش یا نوه همسرش

سوالی که در اینجا پیش می‌آید این است که آیا مرد می‌تواند با دختر همسرش ازدواج کند؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که شاید در نگاه اول همه فکر کنند که ازدواج مرد با دختر همسر باطل و ممنوع است اما قانون مدنی یک فرض را در نظر گرفته که مرد می‌تواند با دختر همسر خود ازدواج کند و آن این است که بین زن و مرد رابطه جنسی برقرار نشده باشد. 

پس ازدواج بین پدر و دختر باطل و ممنوع است اما زمانی که مرد با زنی ازدواج می‌کند و آن زن از همسر قبلی خود دختری دارد که در شرایط سنی ازدواج است مرد تنها در یک صورت می‌تواند با آن دختر ازدواج کند و آن این است که با مادر آن دختر رابطه جنسی برقرار نکرده باشد. تنها در این صورت است که مرد می‌تواند آن دختر را به نکاح خود در بیاورد در غیر این صورت تا زمانی که با مادر آن دختر رابطه جنسی برقرار کرده باشد آن دختر بر آن مرد حرام می‌گردد و نمی‌تواند با آن ازدواج کند.

بررسی طلاق و حکم ازدواج با دختر همسر 

نسبت به موضوع طلاق این سوال پیش می‌آید که اگر مرد همسر خود را طلاق بدهد آیا باز می‌تواند دختر همسر قبلی خود را به عقد نکاح خود در بیاورد؟ در پاسخ باید گفت که طبق قانون مدنی که نکاح، بین خویشاوندان سببی را ممنوع دانسته است پس نکاح مرد با دختر همسر قبلی خود ممنوع است و در یک صورت می‌تواند او را به عقد خود در بیاورد که با همسر خود رابطه جنسی نداشته باشد پس اگر رابطه جنسی داشته و همسر خود را طلاق داده است در این صورت نیز نمی‌تواند دختر را به عقد خود در بیاورد و مسئله طلاق هیچ تاثیری در این موضوع ندارد.

حرمت ابدی

در عقد نکاح یک سری موارد پیش بینی شده است که به آن حرمت ابدی گفته می‌شود یعنی زن و مرد به واسطه اون موارد تا ابد بر هم حرام می‌شوند و نمی‌توانند با هم ازدواج کنند که در زیر به آن اشاره میکنیم.

1. نکته بسیار مهمی که در نکاح مرد با دختر همسر خود باید در در نظر داشت این است که مرد هنگام عقد باید به این مورد توجه داشته باشد که اگر دختر همسر خود ازدواج کرده باشد و یا در عقد شخص دیگری باشد که این مرد اطلاع ندارد و دختر را به نکاح خود در بیاورد این ازدواج باطل و از موارد حرمت ابدی است
2. همچنین اگر دختر قبلاً ازدواج کرده باشد و طلاق گرفته باشد و یا همسر قبلی او فوت شده باشد و او در عده طلاق یا در عده وفات باشد و ومرد با علم به اینکه آن دختر در عده است و حرمت نکاح را بداند و او را به عقد خود در بیاورد این عقد باطل است و آن زن تا ابد بر او حرام می‌گردد و نمی تواند دیگر او را به ازدواج خود در بیاورد.
3. مورد دیگری که در حرمت ابدی باید ذکر گردد ماده ١٠۵٣ قانون مدنی می باشد که بیان می‌دارد عقد در حال احرام باطل است و با علم به حرمت موجب حرمت ابدی است بدین معنا که احرام دوران تشرف به مکه به منظور انجام فریضه حج است و با پوشیدن لباس احرام آغاز می شود و نکاح در آن حالت و زمان باطل است. و نکته‌ای که در این ماده وجود دارد این است که حرمت ابدی وابسته به آگاهی از حرمت است یعنی فرد باید بداند که نکاح در حال احرام باطل است و اگر از روی جهل و ندانستن نکاح کند این مورد موجب حرمت ابدی نمی‌شود.
4. همچنین اگر دختر طلاق گرفته باشد و طلاق او از نوع رجعی باشد طلاق رجعی بدین معنا که زن و مرد طلاق می‌گیرند و زن موظف است در بازه زمانی معینی در هم خانه همسر خود زندگی کند و مرد می‌تواند در آن بازه زمانی به همسر خود رجوع کند و مجدداً با او نکاح کند به این بازه زمانی عده طلاق رجعیه گفته می‌شود که اگر زن در این عده باشد و مرد با او بخواهد ازدواج کند موجب حرمت ابدی می‌گردد چون زن در عده رجعیه می‌باشد.

از نظر شرعی مصاهره رابطه‌ای است که به سبب نکاح بین زوجین و نزدیکان آنها پدید آمده است یک مورد همین ازدواج مرد با دختر همسر خود هست که از نظر شرعی نیز چون مرد با مادر آن دختر رابطه نزدیکی داشته است پس نمی‌تواند دختر را به عقد خود در بیاورد اما تا زمانی که با مادر آن دختر رابطه نداشته باشد می‌تواند با او نکاح کند.

سوالات متداول