شرکت سهامی خاص شرکتی است با دو مشخصه اصلی یکی اینکه سرمایه آن به قطعات مساوی به نام سهام تقسیم می شود.دیگری اینکه مسئولیت سهام داران در قبال بدهی های شرکت، محدود به مبلغ اسمی سهام ( مبلغی که برای هر سهام در نظر گرفته می شود)آن هاست که در این مقاله ابتدا تعریف و نحوه تشکیل شرکت سهامی خاص و اوصاف آن می پردازیم.
موضوع فعالیت شرکت سهامی خاص حتما نباید اعمال تجاری باشد ومیتواند فعالیت شرکت اعمال تجاری نباشد.نکته قابل توجه اینکه در شرکت سهامی خاص کلیه مراحل تاسیس شرکت سهامی خاص با اتفاق آرا است.
تشکیل شرکت سهامی خاص
- طبق ماده ٨٢ لایحه اصلاحی قانون تجارت در شرکت سهامی خاص تشکیل مجمع عمومی موسس الزامی نیست.
- جلب نظر کارشناس رسمی دادگستری برای تقویم آوردههای غیر نقدی ( آورده هایی که پول نباشد مثل زمین ملک ) ضروری است و نمیتوان آوردههای غیر نقد را به مبلغ بیش از ارزیابی کارشناس قبول کرد.
- موسسین شرکت که همان سرمایهگذاران شرکت باشند باید مدارک زیر را به مرجع ثبت شرکتها ارائه دهند:
- اظهارنامه ثبت شرکت که به امضای همه سهامداران رسیده باشد
- اساسنامهای که به امضای همه سهامداران رسیده باشد اظهارنامه حاکی از تعهد همه سهام شرکت و پرداخت تمام قسمت غیر نقدی سهام شرکت و شرح امتیازات و سهام ممتازه که باید به امضای همه سهامداران رسیده باشد
- گواهی بانکی مبنی بر پرداخت قسمت نقدی سهام شرکت که بعداً میزان آن بیان خواهد شد
- صورت جلسهای دال بر انتخاب اولین مدیران و بازرس یا بازرسان که به امضای همه سهامداران رسیده باشد
- مدرکی دال بر قبول سمت توسط مدیران بازرسان که نشان میدهد آنان با علم به تکالیف این سمت عهدهدار آن شدهاند
- نام روزنامه کثیرالانتشاری که تا اولین مجمع عمومی عادی سالانه شرکت آگهیهای شرکت در آن منتشر میشود
- توجه داشته باشید که در شرکت سهامی خاص تشکیل مجمع عمومی موسس الزامی نیست سهامداران میتوانند برای تشکیل شرکت اقدام به برگزاری مجمع عمومی موسس نمایند یا آنکه طبق ماده ۲۰ لایحه اصلاحی قانون تجارت صرفاً مدارک مذکور در آن ماده را که به امضای تمام سهامداران رسیده است به مرجع ثبت شرکتها تقدیم کند
بنابراین سهامداران میتوانند برای تشکیل شرکت از یکی از دو روش زیر استفاده کنند
یکی تشکیل مجمع عمومی موسس دیگری عدم تشکیل مجمع عمومی موسس و اکتفا به مدارک و صورتجلسههای مذکور در ماده ۲۰ لایحه اصلاحی قانون تجارت که به امضای تمام سهامداران رسیده باشد. موسسین نسبت به کلیه اعمال و اقداماتی که به منظور تاسیس و ثبت شرکت انجام میدهند مسئولیت تضامنی دارند چه شرکت تشکیل شود و چه شرکت تشکیل نشود.
زمان تشکیل شرکت سهامی خاص
از تاریخی که مدیران و بازرسان در شرکت سهامی خاص کتباً قبول سمت میکنند شرکت سهامی تشکیل میشود بنابراین تشکیل شرکت سهامی خاص قبل از ثبت شرکت در اداره ثبت شرکتها صورت میگیرد.
سرمایه شرکت سهامی خاص
- حداقل سرمایه لازم برای تشکیل شرکت سهامی خاص یک میلیون ریال میباشد سرمایه ممکن است نقدی یا غیر نقدی یا همان غیر پولی باشد سرمایه غیرنقدی مانند ملک ابزارآلات و دستگاه های صنعتی و … است.
- در شرکتهای سهامی خاص اگر سرمایه نقدی باشد باید حداقل ۳۵ درصد آن در ابتدای امر پرداخت شود و اگر بخشی از آن غیر نقدی یا غیر پولی باشد باید تمام قسمت غیر نقدی در همان ابتدای تاسیس پرداخت شود.
- در شرکتهای سهامی خاص برخلاف شرکتهای سهامی عام ممکن است تمام آورده سهامداران غیر نقد باشد.
- استفاده از وجوهی که در حساب شرکت در شرف تاسیس است تا قبل از ثبت شرکت در مرجع ثبت شرکتها ممکن نیست.
سهام
در شرکت سهامی خاص سهام جمع سهم است در شرکتهای سهامی سرمایه شرکت به قطعات مساوی تقسیم میشود که به این قطعات مساوی سهم گفته میشود سهم قسمتی از سرمایه شرکت سهامی است که مشخص کننده میزان مشارکت و تعهدات و منافع صاحبان آن در شرکت سهامی است کلمه سهام مخصوص شرکتهای سهامی و تعاونی است و در سایر شرکتها از عبارت سهم الشرکه استفاده میشود.
اقسام سهام
سهام بانام
سهامی است که مالک آن مشخص و معلوم است و متعلق به شخصی شناخته میشود که سهام به اسم او در دفتر ثبت سهام شرکت به ثبت رسیده است نقل و انتقال سهام بانام میتواند منوط به موافقت مدیران یا مجمع عمومی شود.
سهام بینام
سهامی که مالک آن مشخص و معلوم نیست و به صورت سند در وجه حامل تنظیم و ملک دارنده آن شناخته میشود مگر آنکه خلاف آن ثابت شود نقل و انتقال سهام بینام به صرف قبض و اقباض ( گرفتن و پس دادن )به عمل میآید.
در شرکت سهامی خاص مبلغ اسمیه محدودیتی ندارد و میتوان هر مبلغی را برای هر سهم در نظر گرفت.
وثیقه گذاشتن سهام شرکا در شرکت سهامی
از آنجا که سهام دارای مالیت است از همین رو میتواند در قالب عقد رهن به وثیقه گذارده شود قانون عدم الزام سپردن وثیقه ملکی به بانکها مصوب ۱۳۸۰ به صراحت ترحیم اسناد بهادار من جمله سهام شرکتها و اوراق مشارکت را پذیرفته است سهامدار میتواند سهام مزبور را بابت دیون خود به رهن گذارد یا اینکه آن را بابت دیون دیگران به رهن گذارد اگر سهام شرکت بینام باشد قبض آن با تسلیم برگه سهم به متهم به عمل میآید و اگر سهام با نام باشد از آنجا که معیار تشخیص قبض عرفی است قبض آن با درج مراتب توثیق (وثیقه) سهام در دفتر ثبت سهام شرکت به عمل میآید.
سوالات متداول
با توجه به آنکه در شرکت سهامی خاص نقل و انتقال سهام با نام ممکن است منوط به موافقت مدیران یا مجامع عمومی شود آیا میتوان سهام با نام، سهامداران آن شرکت را بابت دیونشان توقیف کرد؟
توقیف سهام در این شرکتها مجاز است اما اگر توقیف منتهی به مزایده و فروش سهام شود نقل و انتقال آن باید با لحاظ مقررات اساسنامه به عمل آید یعنی اگر در اساسنامه شرکت نقل و انتقال سهام منوط به موافقت مدیران یا مجمع عمومی شده باشد پس از توقیف سهام برای آنکه سهام مزبور به شخصی که در مزایده به عنوان خریدار برنده شده است منتقل شود نیاز به تصویب اکثریت مقرر در اساسنامه است همچنین اگر شخصی در مزایده برنده نشود و مطابق ماده ۱۳۱ قانون اجرای احکام مدنی سهام به درخواست محکوم به ( شخصی که از سهام دار طلبکار است) به خود او تملیک شود باز هم نیاز به تصویب اکثریت مقرر در اساسنامه است اما اگر در اساسنامه شرکت سهامی خاص چنین امری پیش بینی نشده باشد این سهام به نفع طلبکار توقیف شده و با حکم دادگاه به او منتقل میشود
آیا سهام شرکتها قابل اجاره دادن است؟
خیر سهام شرکتها قابل اجاره دادن نیست.