شرایط ارث بردن نوه 

 ارث بردن نوه از مادربزرگ یا پدربزرگ خود دارای شرایط خاصی می‌باشد که در این مقاله به توضیح این موارد می‌پردازیم در قوانین مدنی اختصاصی ارث بردن نوه از پدربزرگ و مادربزرگ مانند قوانین عمومی به تمامی موارد اشاره شده است تا در صورتی که شرایط دقیقا به وجود بیاید نوه ها به حق و حقوق خود در این زمینه برسند

ارث

انتقال اموال حقوق و دیون به وراث پس از فوت مورث است ارث در زمره وقایع حقوقی است یعنی اراده اشخاص در آن تاثیری ندارد و ناشی از حکم قانون است شرط تحقق ارث موت است چه موت حقیقی باشد و چه موت فرضی غایب مفقود الاثر.

موجبات ارث

موجبات ارث یعنی عواملی که موجب پیدایش رابطه توارث بین دو شخص می‌شود به این نحو که در صورت فوت هر یک از ایشان دیگری از وی ارث می‌برد این موجبات عبارتند از

• نسب، منظور قرابت نسبی است که در سه طبقه می‌گنجد و هر طبقه طبقه بعد را از ارث محروم می‌کند
• این سه طبقه عبارتند از طبقه اول پدر و مادر و اولاد و اولاد اولاد هر قدر که پایین رود طبقه دوم اجداد و جدات و برادر و خواهر و اولاد آنها طبقه سوم عمه‌ها و عموها و خاله‌ها و دایی‌ها و اولاد آنها
• سبب، به واسطه قرابت سببی فقط زوجینی که ازدواج آنها دائم است از یکدیگر ارث می‌برند

فوت اشخاص که بین آنها رابطه توارث وجود دارد

در صورت فوت اشخاص که بین آنها رابطه توارث وجود دارد این سوال مطرح می‌شود که آیا ایشان از یکدیگر ارث می‌برند یا خیر برای پاسخ به این سوال باید حالات زیر را مورد بررسی قرار دهیم

تقدم و تاخر فوت آنها معلوم است

شخصی که موخرا فوت کرده از دیگری ارث می‌برد به این که بخشی از اموال متوفی دیگر که به وی ارث می‌رسیده داخل در ترکه او شده و به وراثش می‌رسد

تاریخ فوت یکی از آنها معلوم است و تاریخ فوت دیگری مجهول است

شخصی که تاریخ فوت او مجهول است بنابر اصل تاخر حادث از دیگری ارث می‌برد به این نحو که بخشی از اموال متوفای دیگر که به وی ارث می‌رسیده داخل در ترکه او شده و به وراثش می‌رسد

هر دو در یک زمان فوت کرده‌اند

منظور از این همزمانی همزمانی عرفی است هیچ کدام از دیگری ارث نمی‌برد

تقدم و تاخر فوت آنها مجهول است

در این صورت هیچ کدام از دیگری ارث نمی‌برد مگر آنکه فوت هر دو به علت غرق یا فرو ریختن آوار باشد که در این صورت هر دو از یکدیگر ارث می‌برند

شرط ارث بری نوادگان

• از جمله نکات حقوقی مهم که باید به آن توجه داشته باشید تا زمانی که فرزندی از متوفی باقی مانده باشد نوبت به نوه نمی‌رسد. یعنی اگر شخصی که فوت کرده ۴ فرزند داشته باشد و ۲ فرزند او قبل از پدر فوت شده باشند و در زمان فوت فقط ۲ فرزند او زنده باشد، ارث متعلق به فرزندان باقی مانده است و فرزندان پسر و دختر فوت شده قبل از پدربزرگ ارثی نمی‌برند
• شرط اول این است که پدربزرگ یا مادربزرگ شما (فردی که از او قرار است به نوه ارث برسد) در قید حیات نباشد
• شرط دوم نوه نباید تحت هیچ شکلی محروم الارث شده باشد
• شرط سوم که در بالاتر نیز به آن اشاره کردیم ‌ هنگام فوت پدربزرگ یا مادربزرگ، فرزند اصلی آنها (پدر یا مادر نوه) در قید حیات نباشد
• اگر متوفی هم فرزند داشته باشد و هم نوه هیچ یک از نوادگان او ارث نمی‌برند به عبارت دیگر اگر حتی یکی از فرزندان متوفی زنده باشد و دیگران همه قبل از متوفی مرده باشند و نوادگان آنها بر جای مانده باشند نوادگان ارث نمی‌برند و ارث به فرزند متوفی می‌رسد بنابراین در صورتی نوه ارث می‌برد که هیچ یک از فرزندان متوفی زنده نباشند

سوالی که پیش می‌آید این است که اگر متوفی در طبقه اول پدر و مادر و نوادگان داشته باشد و همه فرزندان او قبلاً فوت کرده باشند آیا ارث به نوه او می‌رسد یا خیر؟

بله درست است که نوادگان درجه دوم از طبقه اول و پدر مادر درجه اول از طبقه اول هستند اما پدر و مادر حاجب نوادگان نیستند بلکه فرزندان حاجب نوادگانند زیرا پدر و مادر و فرزندان در یک دسته نمی‌گنجند بنابراین پدر و مادر حاجب نوه نیز از همین رو پدر و مادر ارث برده و نوادگان نیز همان سهمی را که به فرزندان می‌رسد می‌برند یعنی نوه پسری دو برابر نوه دختری ارث می‌برد به عبارت دیگر فرزندان بلاواسطه نوادگان را از ارث محروم می‌کنند اما پدر و مادر متوفی نوادگان را از ارث محروم نمی‌کنند

شخصی دارای یک فرزند است فرزند دیگر او سابقاً فوت کرده و از او فرزندانی بر جای مانده‌اند در صورت فوت این شخص آیا نوادگان او که از فرزندان متوفایش بر جای ماندن ارث می‌برند یا خیر؟

خیر تا شخصی از فرزندان بلافصل متوفی زنده باشد ارث به نوادگان نمی‌رسد نوادگان در صورتی ارث می‌برند که متوفی در زمان فوت هیچ فرزندی نداشته باشد

در سوال فوق اگر قبل از تقسیم ترکه فرزند دیگر متوفی نیز فوت شود آیا به نوادگان ارث می‌رسد یا خیر؟

خیر ملاک وراثت زمان فوت است بنابراین ارث فقط به همان فرزند که در زمان فوت زنده بوده می‌رسد یعنی داخل ترکه او می‌شود و به دلیل آنکه او خود نیز در حال حاضر یعنی در زمان تقسیم ترکه فوت کرده بنابراین سهم الارث او به وراثش می‌رسد

شیوه ارث بری نوه

• اگر از متوفی هیچ فرزندی بر جای نمانده باشد ترکه بین نوادگان او تقسیم می‌شود با رعایت قواعد زیر هر نسل سهم کسی را می‌برد که به واسطه او به میت متصل است یعنی نوادگان پسری سهمی را می‌برند که در صورت حیات پدرشان به پدرشان می‌رسید و نوادگان دختری هم سهمی را می‌برند که در صورت حیات مادرشان به مادرشان می‌رسید
• در تقسیم بین نوادگان چه نوادگان پسری باشند و چه نوادگان دختری هر پسر دو برابر هر دختر می‌برد یعنی هر نوه‌ای که پسر باشد از خواهر خود دو برابر می‌برد

سوالات متداول