ازدواج مجدد مرد و شرایط آن، ویژگی‌ها و شرایط خاص خود را دارد که در قانون مدنی قانونگذار به آن اشاره کرده است و ما در این مقاله برای شما عزیزان شرایط آن را توضیح می‌دهیم در ابتدا لازم است که با نکاح و موانعی که در نکاح وجود دارد آشنا شویم تا بدانیم که که مرد حتی در ازدواج مجدد هم با این موانع روبرو می‌باشد
اهلیت لازم برای نکاح
برای نکاح دائم از آنجا که یک عقد غیر مالی است عقل و بلوغ لازم است
نکاح مجنون
در این خصوص باید بین مجنون دائمی و مجنون ادواری (مجنونی که یک تایم دیوانه است و یک تایم در سلامت به سر میبرد) قائل به تفکیک شویم ولی مجنون دائمی و وصی می‌تواند مطلقاً برای مجنون انشای صیغه نکاح کند اما قیم مجنون دائمی در صورتی می‌تواند برای او انشا نکاح کند که پزشک ازدواج او را لازم بداند و دادستان نیز نسبت به این امر اجازه دهد
ولی و قیم حق مداخله در ازدواج مجنون ادواری را ندارد زیرا خود او می‌تواند در دوره سلامت در صورت تمایل اقدام به ازدواج کند
نکاح شخص صغیر
ولی او می‌تواند برای او انشای ازدواج کند البته با اجازه دادگاه اما وصی یا قیم او چنین حقی را ندارد اگر این ازدواج به مصلحت طفل نبوده باشد او می‌تواند پس از رسیدن به بلوغ نکاح را رد کند
موانع نکاح
- ازدواج با دختر برادر زن یا دختر خواهر زن نیاز به اذن همسر دارد و بدون اذن او غیر نافذ است و اگر زوجه این نکاح را رد کند باطل خواهد بود
- نکاح با خواهر زن ممنوع و باطل است مگر آنکه بین زن و مرد جدایی حاصل شده باشد در این خصوص باید توجه داشت که اگر مرد همسر اول خود را طلاق داده باشد و طلاق رجعی باشد در مدت عده نمی‌تواند با خواهر او ازدواج کند اما اگر طلاق بائن باشد می‌تواند با خواهر او ازدواج کند
- ازدواج با زن شوهردار یا زنی که در عده وفات یا عده طلاق است ممنوع است و حتی در دو حالت حرمت ابدی ایجاد می‌کند حرمت ابدی یعنی تا آخر عمر به هم محرم نمی‌شوند، یکی از طرفین عالم به این حرمت باشد هر دو طرف به این حرمت جاهل باشند اما بین طرفین رابطه مباشرت برقرار شود
- نکاح با زن شوهردار و زنی که در عده وفات یا طلاق است باطل است ولی اگر با جهل به بطلان صورت گیرد و مباشرت نیز بین آن دو صورت نگیرد موجب حرمت ابدی نمی‌شود
- در صورت لعان بین زوج و زوجه ازدواج آنها بر هم می‌خورد و حرمت ابدی بین آن دو ایجاد می‌شود
- اگر فردی همسر دائم خود را سه بار متوالی طلاق چه طلاق رجعی و چه طلاق بائن دهد یعنی هر بار پس از طلاق دوباره از طلاق رجوع کند یا بین زن و مرد دوباره عقد نکاح دائم برقرار شود پس از طلاق سوم ازدواج آنها ممنوع و باطل است مگر آنکه زن به زوجیت دائم مرد دیگری درآید و پس از مباشرت با وی این ازدواج به واسطه طلاق یا فسخ یا فوت بر هم بخورد
- نکاح با اقارب سببی که به واسطه زنا ایجاد شده باطل است برای مثال اگر مردی با زنی مرتکب زنا شود نمی‌تواند با دختر و مادر آن زن ازدواج کند البته اگر قبلاً با دختر و مادر زنی ازدواج کرده باشد و سپس با آن زن مرتکب زنا شود این زنا نکاح قبلی را بر هم نمی‌زند
- نکاح با اقارب سببی ناشی از ازدواج مشروع به شرح زیر باطل است
- پدر و مادر همسر و اجداد و جدات همسر تا هر کجا که بالا رود
- همسران فرزندان و همسران نوادگان تا هر کجا که پایین روند
- فرزند همسرش یا نوه همسرش البته مرد در صورتی نمی‌تواند با دختر یا نوه همسرش ازدواج کند که با آن زن رابطه مباشرت برقرار کرده باشد
- خواهر زن تا زمانی که مرد با همسر خود در قید زوجیت باشد
- نکاح با اقارب نسبی ناشی از ازدواج مشروع به شرح زیر ممنوع باطل است
- فرزندان و نوادگان تا هرجا که پایین روند
- پدر و مادر و اجداد و جدات تا هر کجا که بالا روند
- خواهر و برادر و فرزندان ایشان تا هر کجا که پایین روند
- عموها و دایی‌ها و خاله‌ها و عمه‌ها
- ازدواج زن مسلمان با مرد غیر مسلمان باطل است قانون در خصوص بطلان ازدواج مرد مسلمان و زن غیر مسلمان سخنی نگفته است اما فقهای امامیه ازدواج دائم مرد مسلمان و زن غیر مسلمان را باطل می‌دانند ازدواج موقت مرد مسلمان و زن غیر مسلمان را اگر آن زن اهل کتاب باشد صحیح باشند و اگر آن زن اهل کتاب نباشد باطل می‌داند اهل کتاب یعنی دارای یک مذهب مشخص باشد مثلاً شیعه یا سنی
موارد جواز ازدواج مجدد
مواردی که مرد می‌تواند اقدام به ازدواج مجدد کند در ماده ۱۶ قانون حمایت از خانواده مصوب ۱۳۵۳ بیان شده‌اند البته منظور از ازدواج ازدواج دائم است چرا که ازدواج موقت زوجیت اطلاق نمی‌شود موارد جواز ازدواج مجدد عبارتند از
- رضایت همسر اول
- عدم قدرت همسر اول به ایفای وظایف زناشویی
- عدم تمکین زن از شوهر
- ابتلای زن به امراض صعب العلاج به نحوی که دوام زناشویی در خطر باشد
- ابتلای زن به جنون در مواردی که فسخ نکاح ممکن نباشد
- محکومیت زن به حکم قطعی به مجازات ۵ سال حبس یا بیشتر یا به جزای نقدی که بر اثر عجز از پرداخت منجر به ۵ سال بازداشت شود یا به حبس و جزای نقدیم که مجموعاً منتهی به ۵ سال یا بیشتر حبس و بازداشت شود و حکم مجازات در حال اجرا باشد
- ابتلای زن به هرگونه اعتیاد مضر که به تشخیص دادگاه بر اساس زندگی خانوادگی خلل وارد آورد
- ترک زندگی خانوادگی از طرف زن
- عقیم بودن زن
- غایب و مفقود الاثر شدن زن
ضمانت اجرای ازدواج مجدد مرد
بدون حصول شرایط مقرر اگر مرد بدون حصول شرایطی که در بالا بیان شد اقدام به ازدواج مجدد نماید احکام زیر بر او جاری خواهد شد
ازدواج دوم او صحیح است اما دفاتر ازدواج نمی‌توانند آن را ثبت کنند
اگر زوجه دوم دادخواست اثبات رابطه زوجیت تقدیم کند به دعوای او رسیدگی می‌شود و در صورت اثبات ادعای او دادگاه حکم به ثبت ازدواج صادر می‌کند خود این ازدواج جنبه کیفری ندارد اما به دلیل عدم ثبت ازدواج دوم توسط مرد عمل او در انعقاد عقد نکاح بدون ثبت جنبه کیفری داشته و قابل مجازات است
اگر همسر اول در چنین مواردی وکالت در طلاق را از شوهر گرفته باشد می‌تواند تقاضای طلاق کند در غیر این صورت نمی‌تواند تقاضای طلاق کند
تمامی این مواردی که بیان گردید در مورد ازدواج دائم بود در مورد ازدواج موقت اگر مرد زنی را به صیغه موقت خود در بیاورد این ازدواج صحیح می‌باشد چرا که قانونگذار صیغه موقت را جرم انگاری نکرده است و برای آن مجازاتی در نظر نگرفته است پس مرد در صورت ازدواج مجدد نمی‌تواند ازدواج دائم را انتخاب نمایند چرا که نیاز به اجازه همسر اول دارد و دفترخانه‌های ثبت ازدواج نمی‌توانند چنین ازدواجی را ثبت نمایند
سوالات متداول
اگر مردی با وجود داشتن همسر اول زن دیگری را به صیغه موقت خود در بیاورد آیا عمل او جرم می‌باشد؟
قانونگذار صیغه موقت را جرم انگاری نکرده است پس این ازدواج صحیح می‌باشد
در صورت عقیم بودن زن مرد می‌تواند ازدواج مجدد نماید؟
بله در این صورت مرد می‌تواند بدون اجازه همسر اول زوجه اختیار کند