قرار جلب به دادرسی یکی از قرارهای نهایی می باشد که با صدور این قرار متهم دستگیر و تحویل مرجع قضایی میگردد در این مقاله قصد تعریف این قرار را برای شما عزیزان داریم.
قرارهای نهایی
قرارهای نهایی قرارهایی هستند که موجب پایان یافتن انجام تحقیقات مقدماتی شده پرونده را به بایگانی و یا جهت رسیدگی به دادگاه می‌فرستند برخی از این قرارها در ماهیت امر صادر شده و مستلزم اظهار نظر درباره کافی بودن یا نبودن دلایل اثبات اتهام است و برخی دیگر بدون ورود در ماهیت تنها حاوی اعلام عدم قابلیت تعقیب کیفری متهم و عدم امکان اظهار نظر راجع به اتهام او به دلایل شکلی است
قرارهای نهایی مرجع تحقیق عبارتند از قرار منع تعقیب قرار موقوفی تعقیب قراره بایگانی پرونده قرار توقف تحقیقات و قرار جلب به دادرسی
که این قرارها اعم از اینکه توسط بازپرس صادر شوند یا دادیار به دلیل اهمیت آنها و تاثیری که در سرنوشت پرونده دارند باید به تایید دادستان نیز برسند تنها قراری که نیاز به تایید دادستان ندارد قرار بایگانی پرونده در جرایم تعزیری درجه ۷ و ۸ توسط دادگاه صادر شده و نیاز به موافقت مرجع دیگری ندارد
همچنین قرارهای نهایی به دلیل اینکه در اغلب موارد موجب خاتمه یافتن تعقیب کیفری می‌شوند قابل اعتراض هستند جز قرار جلب به دادرسی که قابل اعتراض نیست قرارهای قابل اعتراض فقط توسط شاکی می‌توانند مورد اعتراض قرار گیرند جز قرار بایگانی پرونده که هم توسط شاکی و هم توسط دادستان قابل اعتراض است
مهلت اعتراض به قرارهای مذکور ده روز و برای اشخاص مقیم خارج از کشور یک ماه از تاریخ ابلاغ است مرجع رسیدگی به اعتراض به این قرارها اصولاً دادگاهی است که صلاحیت رسیدگی به اتهام را دارد مگر اینکه دادگاه صالح دادگاه انقلاب یا کیفری یک باشد و در آن محل چنین دادگاهی تشکیل نشده باشد که در این صورت در دادگاه کیفری دو مورد رسیدگی قرار خواهد گرفت رای که دادگاه در مقام رسیدگی به اعتراض صادر می‌کند اصولاً قطعی و غیر قابل اعتراض است جز در قرارهای منع یا موقوفی تعقیب در جرایم موضوع بندهای الف ب پ و ت ماده ۳۰۲ قانون آیین دادرسی کیفری که فقط در صورت تایید این قرارها. در قانون آیین دادرسی کیفری اصولاً اصطلاح تجدید نظر برای وقتی به کار رفته که مرجع رسیدگی به اعتراض دادگاه تجدید نظر استان باشد.
قرار جلب به دادرسی
در صورتی که به عقیده مرجع تحقیق که همان دادسرا (دادیار یا بازپرس) می‌باشند دلایل کافی بر وقوع جرم و ارتکاب آن توسط متهم وجود داشته و وی شایسته محاکمه در دادگاه باشد قرار جلب به دادرسی صادر می‌شود این قرار باید موجه مستدل و مستند به مواد قانونی باشد
به منظور یادآوری اینکه در دادسرا فقط در مورد کفایت دلایل اتهام جهت محاکمه متهم در دادگاه اظهار نظر می‌شود نه درباره مجرمیت یا برائت او ماده ۲۶۵ قانون آیین دادرسی کیفری عنوان قرار جلب به دادرسی را جایگزین عنوان سابق یعنی قرار مجرمیت نموده و اعلام کرده است بازپرس در صورت جرم بودن عمل ارتکابی و وجود ادله کافی برای انتساب جرم به متهم قرار جلب به دادرسی صادر و پرونده را فوری نزد دادستان ارسال می‌کند دادستان باید ظرف سه روز به بررسی پرونده بپردازد و در صورتی که با نظر بازپرس درباره صدور قرار جلب به دادرسی موافق باشد کیفرخواست صادر کند
پس صدور قرار جلب به دادرسی از سوی بازپرس یا دادیار در صورتی است که اولاً عمل ارتکابی جرم باشد و ثانیاً ادله کافی برای انتساب جرم متهم وجود داشته باشد
اثر صدور قرار جلب به دادرسی مطابق ماده ۷۶ قانون آیین دادرسی کیفری در صورت نقض قرار منع تعقیب و صدور قرار جلب به دادرسی توسط دادگاه بازپرس مکلف است متهم را احضار کند و موضوع اتهام را به او تفهیم کند و با اخذ آخرین دفاع و تامین مناسب از متهم پرونده را به دادگاه ارسال نماید بنابراین اثر قرار جلب به دادرسی احضار متهم و تفهیم اتهام به اوست و در این مرحله متهم می‌تواند از خودش دفاع کند
مقام صالح برای قرار جلب به دادرسی
طبق آیین دادرسی کیفری اصل بر این است که بازپرس صلاحیت صدور قرار جلب به دادرسی را دارد اما در این قانون طبق ماده ۹۲ پیش‌بینی شده است که در یک سری از جرایم دادستان نیز دارای تمام وظایف و اختیاراتی است که برای بازپرس در نظر گرفته شده است که این جرایم عبارتند از
- جرائم مستوجب مجازات‌هایی از قبیل سلب حیات
- حبس ابد
- قطع عضو
- در صورت کمبود بازپرس
در این صورت چنانچه دادستان انجام تحقیقات مقدماتی را به دادیار ها ارجاع دهد قرارهای نهایی دادیار و همچنین قرار تامین منتهی به بازداشت متهم باید در همان روز صدور به نظر دادستان برسد و در مقابل دادستان مکلف است حداکثر ظرف ۲۴ ساعت در این باره اظهار نظر کند
بنابراین با این توضیحات در برخی جرایم فقط بازپرس حق صدور قرار جلب به دادرسی دارد ولی در برخی دیگر از جرایم دادستان نیز با شرایطی که بیان شد می‌تواند این قرار را صادر نماید و یا اختیار قرار صدور قرار جلب به دادرسی را به دادیار بدهد
اعتراض به قرار جلب به دادرسی
این قرار از سوی متهم قابل اعتراض نیست و با صدور این قرار و موافقت دادستان پرونده از دادسرا خارج می‌شود و به دادگاه صالح جهت رسیدگی سپرده می‌شود
نظر دادستان به قرار جلب به دادرسی صادر شده از سوی بازپرس
وقتی بازپرس قرار جلب به دادرسی صادر می‌کند مکلف است آن را فوراً به نظر دادستان یا دادیار اظهار نظر برساند و دادستان نیز مکلف است حداکثر ظرف سه روز در خصوص آن اظهار نظر کند که با اظهار نظر دادستان با حالات زیر روبرو هستیم
اصولاً در صورت مخالفت دادستان با صدور قرار جلب به دادرسی بازپرس ملزم به قبول نظر او نبوده و می‌تواند بر عقیده خود باقی بماند که در این حالت پرونده جهت حل اختلاف به دادگاه ارسال می‌شود
در صورتی که دادستان با قرار جلب به دادرسی ساده از سوی بازپرس یا دادیار موافق باشند مکلف از ظرف دو روز کیفرخواست صادر کرده و از طریق شعبه بازپرسی به دادگاه ارسال نماید
سوالات متداول
کیفرخواست چه زمانی صادر می‌شود؟
کیفرخواست زمانی صادر میگردد که دادستان با قرار جلب به دادرسی بازپرس موافق باشد
قرار جلب به دادرسی حتماً باید نزد دادستان ارسال شود؟
بله پس از صدور این قرار توسط بازپرس او مکلف است که این قرار را نزد دادستان بفرستد تا دادستان اظهار نظر نماید